5 giờ sáng ngày 5/11/2020 khi nơi nơi vẫn bình yên say ngủ, đoàn 10 xe xuất phát tại Câu lạc bộ Tình Người Hà Nội bắt đầu hành trình dài hơn 2 tiếng đồng hồ hướng về miền Đông Bắc của Tổ quốc, cũng là một hành trình thật dài với rất nhiều thành viên đoàn Tình Người ba miền Bắc - Trung - Nam. Có những cô bác anh chị học viên Câu lạc bộ cư trú các tỉnh thành xa đã về Hà Nội từ hôm trước và thức dậy từ rất sớm, để cùng hội tụ trong nhân duyên đặc biệt ngày hôm nay về với những người "bà con quyến thuộc" của mình.
Gần 100 km tính từ thành phố Hà Nội là vùng đất bán sơn địa nằm cuối tỉnh Hải Dương mang tên Kinh Môn, địa danh cấp huyện mới lên thị xã tròn một năm tính từ ngày 1/11/2019. Hình thành nhờ dãy núi đá xanh làm xương sống, nằm trong vòng cung Đông Triều, là ngã ba tiếp giáp của Hải Dương với Quảng Ninh và Hải Phòng, Kinh Môn thấm đẫm những giá trị văn hóa vật thể, văn hóa phi vật thể với trên 200 di tích lịch sử văn hóa và hàng trăm lễ hội, ngành nghề truyền thống còn được bảo tồn; với con người thuần hậu chất phác, lam lũ mà quật cường khí phách, hôm nay mở tâm mở lòng chào đón các thành viên đoàn Tình Người.
“Hôm nay các anh các chị đến ngồi tại căn phòng này là mảnh đất thị xã Kinh Môn, tỉnh Hải Dương. Đối với Kinh Môn nhiều năm qua, với sự cố gắng của Đảng ủy, các cấp chính quyền, các ban ngành đoàn thể, công tác xóa đói giảm nghèo đã được quan tâm và đạt được những kết quả được ghi nhận. Tuy nhiên trên địa bàn thị xã Kinh Môn các hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn vẫn còn nhiều...”, bà Mạc Thị Huyền - Thị ủy viên, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân (UBND) thị xã Kinh Môn, Thành viên Ban chỉ đạo thực hiện công tác hỗ trợ các gia đình khó khăn, gia đình chính sách ở thị xã Kinh Môn trong chương trình phối hợp với Câu lạc bộ Tình Người, phát biểu chia sẻ.
Đoàn Tình Người tại Hội trường thị xã Kinh Môn. Sau khi thống nhất phương pháp, quy trình làm việc với chính quyền địa phương, đoàn đã chia 10 đoàn nhỏ đến với bà con.
Sau buổi làm việc nhanh chóng để thống nhất phương pháp phối hợp, quy trình khảo sát với chính quyền các cấp để làm tốt nhất cho bà con, Đoàn Tình Người chia 10 đoàn nhỏ tỏa đi 17 xã phường trong tổng số 23 xã phường toàn thị xã khảo sát 55 trường hợp nhà dột nát của các hộ nghèo, hộ gia đình chính sách. Cùng cộng hưởng với 9 đoàn do ông Ngô Văn Phúc, chị Lại Thị Hải Lý, chị Nguyễn Thúy Hạnh, anh Bùi Đăng Đạt... làm trưởng đoàn, Đoàn 2 bao gồm ông Nguyễn Đức Thịnh - Trưởng đoàn, chị Trần Thị Thủy - thành viên Ban Công tác xã hội phụ trách hồ sơ khảo sát, anh Ngô Văn Mạnh - thành viên Ban Quản lý văn phòng, 3 thành viên Ban Truyền thông và các học viên, được về phường Thái Thịnh khảo sát 8 trường hợp. Dẫn đoàn và phối hợp với đoàn hết sức nhiệt tình, tận tụy suốt hành trình là các đồng chí lãnh đạo thị xã, lãnh đạo phường, trong đó có ông Nguyễn Mạnh Hùng - Phó trưởng phòng Lao động, Thương binh và Xã hội thị xã Kinh Môn; ông Phạm Bá Tuyến - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND phường Thái Thịnh; bà Đàm Hoài Thương - công chức Lao động, Thương binh và Xã hội phường.
Ông Nguyễn Đức Thịnh - Trưởng đoàn 2 Câu lạc bộ Tình Người cùng các thành viên Câu lạc bộ làm việc với ông Phạm Bá Tuyến - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND phường Thái Thịnh, thị xã Kinh Môn trước khi đoàn về với các hộ gia đình trên địa bàn phường.
Có đi, có đến, có tận mắt chứng kiến mới thấm thía những bất ổn, cơ cực, đói nghèo chồng chất không bút mực nào tả xiết trong từng cảnh đời, từng hộ gia đình. Đó là ông Nguyễn Văn Mừng (sinh năm 1954) ở thôn Tổng Buồng, hai vợ chồng ở với nhau trong căn nhà xây đã hơn 40 năm nay nứt nẻ sắp sập đổ. Bản thân ông sức khỏe yếu, hay uống rượu. Người con trai không may chết đuối, ông bà còn 6 người con gái trong đó tuyệt đại đa số có hoàn cảnh khó khăn, thậm chí có người cháu gái còn bị đột quỵ khi mới học lớp 10.
Đoàn Tình Người thăm hỏi gia cảnh và khảo sát căn nhà xập xệ của ông Nguyễn Văn Mừng (thôn Tổng Buồng, phường Thái Thịnh).
Đó là bà Trần Thị Vui (sinh năm 1959) một cựu thanh niên xung phong đi xây dựng vùng kinh tế mới Tây Nguyên từ những năm 1978, nay ở với chồng là một cựu quân nhân. Vợ chồng tuổi đều đã cao, sức khỏe rất yếu. Bác gái đau khớp, bán rau lặt vặt hoặc ai nhờ gì giúp nấy, và trông bác trai vốn bị tai biến nhiều năm trước còn ngồi xe lăn nay mới nhúc nhắc đi lại được với đôi nạng và người dìu. Không có con cái, thu nhập cố định không có chỉ có 540 nghìn hỗ trợ ốm đau hàng tháng, hai bác nương tựa vào nhau lay lắt sống trong căn nhà hư hỏng nghiêm trọng diện tích chỉ hơn 20m2.
Đoàn Tình Người khảo sát trường hợp nhà bác Trần Thị Vui (thôn Tổng Buồng, phường Thái Thịnh).
Là bác Phạm Bá Bắc (sinh năm 1948) nguyên bộ đội phục viên. Hai bác có ba con, 2 trai 1 gái, trong đó con trai lớn đi lao động ở Malaysia, do dịch bệnh Covid bị kẹt lại không về được, con gái lớn lấy chồng, con út cũng đi làm thuê. Vợ bác là Nguyễn Thị Kể bị tai biến 3 tháng nay, liệt toàn thân không có khả năng lao động. Bác chăm bác gái từng chút từ bữa cơm đến đi vệ sinh trong căn nhà xây từ năm 1983, hư hỏng nghiêm trọng, vừa bị sập đợt mưa bão cuối tháng 10/2020. Bức tường trong gian trú tạm trong quá trình xây nhà mới của bác còn treo đầy huân chương, huy chương kháng chiến. Hôm nay đón những người con người cháu phương xa trở về, cảm nhận về cuộc sống, người cựu quân nhân Quân đoàn 4, Tiểu đoàn 52 chiến trường Quảng Bình, Campuchia, chiến trường Đông Nam Bộ năm nào tâm sự “Không ai khổ hơn gia đình tôi”, nhưng hào hứng chia sẻ về thời oanh liệt “nhất xanh cỏ, nhì đỏ ngực” của mình và những người đồng chí.
Đống gạch căn nhà mới sụp đổ của gia đình vợ chồng người cựu chiến binh Phạm Bá Bắc - Nguyễn Thị Kể (khu dân cư Tổng Xá, phường Thái Thịnh) và gian buồng hai bác ở tạm trong quá trình chờ xây nhà mới.
Và cả những hoàn cảnh éo le khác như gia đình cô Trần Thị Tiến - chú Nguyễn Xuân Huy (khu dân cư Tổng Xá). Cô rửa bát thuê hoặc ai thuê gì làm nấy, và chăm chồng xưa làm công nhân nhưng bị tai nạn khiến mắc thần kinh hơn 20 năm nay. Người con gái duy nhất thì hai vợ chồng hiện dỗi nhau, đưa con về ông bà. Ngôi nhà của cô chú đã dột nát, gạch mủn, xuống cấp nghiêm trọng.
Cô Trần Thị Tiến (sinh năm 1960) và người chồng mắc bệnh tâm thần trong căn nhà dột nát ở khu dân cư Sơn Khê.
Rồi chị Phùng Thị Ngọc (sinh năm 1960) ở khu dân cư Sơn Khê neo đơn không chồng con, cô quạnh với căn nhà nơi đủ buồn vui sướng khổ, mà khổ nhiều hơn vui đã trên 30 năm. “Chúng em về đây dồn tình cảm tuyệt vời cho chị. Chị hãy cười một nụ cười trong cuộc đời chưa bao giờ được cười”, ông Nguyễn Đức Thịnh động viên chị sau khi khảo sát và thay mặt đoàn Tình Người quyết định hỗ trợ xây mới nhà cho chị. “Cô cháu nhiều góc khuất lắm. Cô cháu ở một mình, không chồng không con” - một người cháu của cô chia sẻ. “Không có bà con, chẳng có con, nhưng con cháu 3 miền hôm nay về với cô” - ông Thịnh khẳng định.
Hay bác Trương Văn Huyên (sinh năm 1948) có 4 người con nhưng mất con trai còn 3 cô con gái. Vợ bị tiểu đường biến chứng cũng mới mất. Cả gia đình ở trong căn nhà xây gạch ba banh từ 1973 (tới nay đã 47 năm) nay đã cũ nát, không có thu nhập cố định chỉ đi làm thuê, đan lát lặt vặt. Rồi bác Trần Văn Nhạ (sinh năm 1964) ở khu dân cư Nhất Son, căn nhà bị nứt nghiêm trọng quá nguy hiểm để ở nên hai bác vừa mới ủi đi, vợ chồng ở với người con trai bị tai nạn liệt nửa người, không đi lại được, không có khả năng lao động...
Ngày hôm nay, Kinh Môn nồng hậu chào đón Tình Người trong buổi sớm mai cuối thu đầu đông se se lạnh, nắng rót mật vàng trên ngăn ngắt xanh núi, xanh non, trên đồng ruộng bát ngát và những dòng sông uốn lượn thơ mộng. Thay mặt Câu lạc bộ Tình Người, bằng cảm nhận từ tâm, ông Nguyễn Đức Thịnh thành viên Ban trưởng đoàn trân trọng gửi lời tới lãnh đạo chính quyền và đoàn thể các cấp tại địa phương: “Các thành viên Câu lạc bộ Tình Người ngày hôm nay cảm thấy ấm lòng trước sự nhiệt huyết của các đồng chí lãnh đạo, các ban ngành đoàn thể của thị xã Kinh Môn, đã đồng tâm, đồng duyên, đồng chí hướng với các thành viên Câu lạc bộ để ngày hôm nay chúng ta có một ngày đem lại giá trị rất tuyệt vời, giá trị rất nhân văn đối với bà con cô bác thuộc thị xã Kinh Môn, tỉnh Hải Dương.
Sắc áo vàng Tình Người chan hòa trên miền đất bán sơn địa Kinh Môn.
Ngày hôm nay, cảnh sắc tuyệt đẹp của Kinh Môn càng rạng rỡ khi sắc áo vàng trí tuệ và từ bi của các thành viên Câu lạc bộ Tình Người tỏa về từng tổ dân phố, từng ngõ xóm, đến từng gia đình; để sau một ngày chan hết yêu thương và khảo sát chuẩn mực theo định hướng của trí tuệ, thành quả tuyệt vời là 45 trường hợp được Câu lạc bộ xét đạt với mức hỗ trợ bình quân 30 triệu đồng/hộ, và một số trường hợp quá khó khăn, không có nguồn lực dự trữ được Câu lạc bộ xét hỗ trợ thêm (tổng cộng 1.410.000.000 đồng). Cộng hưởng cùng Câu lạc bộ Tình Người là vốn đối ứng của UBND thị xã Kinh Môn 30 triệu đồng/hộ (tổng cộng 1.350.000.000 đồng); sự hỗ trợ nhân lực vật lực từ chính quyền đoàn thể các xã, phường và nguồn lực của gia đình, họ hàng (tổng cộng 2.557.200.000 đồng và nhiều ngày công lao động) cùng chung tay để có được 5.317.200.000 đồng xây nhà cho bà con. Tiến độ xây dựng trong gần 3 tháng để hoàn thành trước ngày 25/1/2021 (tức 13 tháng Chạp năm Canh Tý), kịp cho các gia đình về nhà mới đón năm mới, đón Tết Nguyên Đán và đón cuộc sống mới.
Giá trị vật chất rất lớn vẫn định lượng được, nhưng không gì đong đếm được giá trị của tình yêu thương chứa chan, giá trị của lòng nhân ái thấm đẫm trên hành trình lan toả nét văn hóa “Tạo phúc, trả nợ, báo ơn, báo hiếu” và nét văn hoá “Cống hiến cho đời” của các thành viên Câu lạc bộ Tình Người; giá trị của khát vọng hướng thiện và nỗ lực vươn lên thoát khỏi sự bần hàn để hướng đến ngày mai tươi sáng của chính quyền địa phương, của các gia đình. Những giá trị ấy kết đọng trong từng viên gạch, từng mạch vữa kiến tạo nên ngôi nhà tương lai cho 45 căn hộ được khảo sát, khơi nguồn sinh khí và năng lượng giúp xoay chuyển từng thân phận, từng con người. “Tiền chúng ta chỉ 30 triệu, nhưng xây căn nhà phải trên 100 triệu. Chúng ta kết nối để căn nhà này không phải chỉ là căn nhà bình thường. Căn nhà này phải chứa đựng hai chữ "TÌNH NGƯỜI". Đó là sự kết nối của gia đình họ, của Tình Người, của lãnh đạo địa phương, của đoàn thanh niên xã đó, của hàng xóm xung quanh, và con cái của họ dù ở bất cứ tỉnh thành nào chúng ta cũng kết nối được. Móng căn nhà chứa đựng tình yêu thương của ba miền Tổ quốc”, đúng như lời ông Nguyễn Đức Thịnh, trưởng đoàn 2 Tình Người chia sẻ, cảm nhận và kết luận về ý nghĩa vô giá của hoạt động khảo sát xây những Mái ấm Tình Người cho bà con nghèo tại thị xã Kinh Môn ngày hôm nay.
